In vier stappen naar meer veiligheid op de werkvloer

Keer terug

24 januari 2023

Na de coronacrisis gaat het bedrijfsleven weer zijn ‘nieuwe’ normale gangetje. Helaas geldt dat ook voor de verkeersdrukte en de arbeidsongevallen. Het jaarverslag over arbeidsongevallen 2021 van Fedris leert ons dat het aantal ongevalsaangiften in 2021 met bijna 12 procent steeg ten opzichte van 2020. Ook u vraagt zich waarschijnlijk af hoe u als werkgever het aantal arbeidsongevallen kunt terugdringen.

Veel inspanningen voor veiligheid en preventie

Afgelopen twee decennia werden er enorm veel inspanningen geleverd inzake veiligheid en preventie. Zo werden de installaties en arbeidsmiddelen een pak veiliger (technische preventie) en beschikken de meeste werkgevers over risicoanalyses, actieplannen en werkinstructies (organisatorische preventie). Waarom blijft het dan zo moeilijk om de dalende trend in de arbeidsongevallencijfers verder te zetten?

Elk bedrijf zijn veiligheidscultuur

De term veiligheidscultuur ('safety culture') werd voor het eerst gebruikt na de kernramp van Tsjernobyl in 1986. Volgens dit principe gaat veiligheid niet enkel over attesten en certificaten. Het gaat in de eerste plaats om mensen; het menselijk handelen, het gedrag van de werknemers en de gangbare praktijken op de werkvloer.

Vier elementen voor een veilige werkomgeving

Veiligheidscultuur verwijst naar de normen en waarden, kennis en overtuigingen over veiligheid die heersen in een organisatie. Het omvat de individuele attitudes en gewoonten die veiligheid boven alle andere doelstellingen plaatsen. Hierbij is het belangrijk om onderstaande vier elementen in rekening te brengen:

De karakteristieken van uw bedrijf
Uw houding ten opzichte van veiligheid
Veiligheid als prioriteit ten opzichte van andere bedrijfsdoelstellingen
Uw communicatie naar veiligheid toe.

Het A-B-C-model van cultuur

Een veelvoorkomend en eenvoudig model om de veiligheidscultuur te beschrijven is het A-C-B-model (Hillson, 2013 – Fig. 1).

Een veiligheidscultuur is het resultaat van herhaald gedrag of gedragspatronen tussen teamleden.
Het (on)veilig gedrag van groepsleden wordt bepaald door de onderliggende houding of attitude ten aanzien van veiligheid.
Zowel (on)veilig gedrag als een (on)veilige houding worden bepaald door de veiligheidscultuur.

De veiligheidscultuur van een organisatie stopt met andere woorden niet bij normen en waarden. Het is essentieel dat deze normen en waarden vertaald worden in acties.

Verbeter uw veiligheidscultuur in vier stappen

Om de veiligheidscultuur binnen uw bedrijf aan te pakken en naar een hoger niveau te tillen, kunt u onderstaand stappenplan hanteren. Het is belangrijk om het stappenplan aandachtig en nauwgezet te volgen en elke stap voldoende uit te werken.

Stap 1: Aanpak
Hoe gaat u in uw bedrijf om met veiligheid? Hoe pakt u de dingen aan? De manier waarop er in een organisatie met gezondheid en veiligheid wordt omgegaan bepaalt de veiligheidscultuur. Die bepaalt op zijn beurt weer veilig of onveilig gedrag.

Stap 2: Prioriteit
Het is belangrijk dat u in uw organisatie prioriteit geeft aan veiligheid en gezondheid. In een veiligheidscultuur gaat veiligheid boven andere doelstellingen zoals productie, prestaties of timing.

Stap 3: Kernelement
Veiligheid en gezondheid moet aanwezig zijn in alle bedrijfsprocessen. Veranker veiligheid in alle afdelingen van uw onderneming. Het is noodzakelijk dat al uw medewerkers betrokken worden bij de aanpak van de veiligheidscultuur in uw bedrijf.

Stap 4: Leiderschap
U en uw management hebben een voorbeeldfunctie binnen het bedrijf. Het is essentieel dat u het goede voorbeeld geeft, het veiligheids- en gezondheidsbeleid bepaalt en de nadruk legt op veiligheidscultuur en veilig gedrag.

Het creëren van een veiligheidscultuur in uw bedrijf vergt enorm veel inspanningen, niet alleen van uzelf maar van iedereen binnen uw organisatie. Een succesvolle veiligheidscultuur kan enkel bereikt worden door de samenwerking van alle medewerkers.