Presentatie van GERES

De GERES - Groupe Energies Renouvelables, Environnement et Solidarités - is een in 1976 opgerichte vereniging zonder winstoogmerk, waarvan de activiteiten gericht zijn op verbetering van de levensomstandigheden van de armste bevolkingen door het uitvoeren van projecten die de energetische kwetsbaarheid verminderen, het milieu sparen en de klimaatverandering en de gevolgen ervan beperken. De vereniging gebruikt specifieke ontwikkelingstechnologie en technische expertise, in samenwerking met de gemeenschappen en de plaatselijke spelers.

Technieken voor energetische doeltreffendheid, uitbreiding van dienstverlening op energiegebied die de plaatselijke economische ontwikkeling stimuleert, ontwikkeling van circuits voor duurzame energie of recyclen van afval staan in het hart van de activiteiten.

Momenteel voeren meer dan 200 medewerkers bijna 40 innoverende duurzame ontwikkelingsprojecten uit, in Frankrijk en in 12 zuidelijke landen.

De site van de organisatie (enkel beschikbaar in het Frans en Engels): www.geres.eu.

CO²Solidaire: het compensatieprogramma van GERES

Het programma CO²Solidaire wordt al eind 2004 geïnitieerd. Het programma zonder winstoogmerk wordt geheel door GERES gedragen en streeft naar cofinanciering van de veldprojecten van de NGO. 

CO²Solidaire profiteert van de naamsbekendheid en de 35 jaar ervaring van GERES: de 1^ste NGO die koolstoffinanciering verkreeg in een ontwikkelingsproject, een wereldwijde referentie op het gebied van klimaat-energie-ontwikkeling (deelnemer aan internationale  klimaattoppen, laureaat van internationale onderscheidingen, en heeft meer dan 1,5 miljoen verbeterde ovens verspreid in Cambodja).

CO²Solidaire maakt deel uit van de Klimaatcel van GERES, een cel van experts met een internationale vertegenwoordiging en als doel om bepaalde GERES projecten te steunen door voornamelijk een onderdeel 'koolstoffinanciering' te ontwikkelen.

Momenteel ondersteunen bijna 130 partnerorganisaties het initiatief CO²Solidair en zijn betrokken bij de klimatologische solidariteit.

Meer informatie over het programma (enkel beschikbaar in het Frans en Engels): www.co2solidaire.org.

Definitie

Het 'natuurlijke broeikaseffect' is nodig om de jaarlijkse gemiddelde temperatuur op aarde te verhogen van -18 graden Celsius tot een aangename 15 graden. Dit gebeurt doordat broeikasgassen in de atmosfeer een deel van de warmtestraling terugkaatsen naar de aarde. Hierdoor wordt de lucht bij het aardoppervlak warmer. Maar door de toename van de CO²-concentratie in de atmosfeer wordt die verwarming versterkt. Dat noemen we klimaatverandering.

Koolstofdioxide (CO²) is het belangrijkste broeikasgas. Daarom spreken we vaak over CO²-uitstoot.

De belangrijkste tekenen van klimaatverandering zijn de stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde, de toename van extreme klimatologische gebeurtenissen etc. De gevolgen van de klimaatverandering verschillen naargelang de geografische ligging en de economische situatie van een land.

De oorzaken

De verhoging van het aantal broeikasgassen die we vandaag zien kan niet enkel aan natuurlijke oorzaken worden toegeschreven. Ook menselijke activiteiten dragen hieraan bij.

Het vervoer behoort tot de grootste veroorzakers van CO²-uitstoot. De uitstoot van vervoersmiddelen hangt sterk af van verschillende factoren zoals bezettingsgraad, technologie en de gebruikte brandstof.

Dit geldt ook voor energie die in huishoudens wordt gebruikt. Hoewel steeds meer gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare energiebronnen voor verwarming, lag het aandeel van klimaatdestructieve bronnen in 2008 nog op ruim 90%. Naast verwarming zijn huishoudelijke apparaten goed voor 25% van de verbruikte energie in het huishouden. Daarom helpen energielabels bij het kiezen van de meest efficiënte apparatuur en constante technische innovaties zoals spaarlampen.

Zelf bijdragen aan een beter milieu

Iedereen kan helpen het klimaat te beschermen! Onderstaande tips laten zien hoe iedereen met enkele eenvoudige dagelijkse maatregelen kan bijdragen aan de bescherming van het klimaat:

• Reizen met het openbaar vervoer.
• Volle voertuigen genereren minder CO²-uitstoot per persoon dan een bus met één persoon.
• Om brandstof te besparen, wordt het aanbevolen te rijden zonder imperiaal, met lage snelheid en een optimale bandenspanning.
• Het gebruik van hernieuwbare energie zoals water-, wind- en zonne-energie, heeft een enorm potentieel voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
• Spaarlampen zijn veel efficiënter dan gewone gloeilampen.
• Het verwarmen van water kost ontzettend veel energie. Een korte douche is daarom klimaatvriendelijker dan een bad.
• Door de stand-by stand van bijvoorbeeld televisie en computers uit te zetten, wordt energie bespaard.
• Koelkasten en andere apparaten in de A+ of A++ klasse zijn veel efficiënter dan apparatuur zonder energielabels.
• Door de kamertemperatuur met 1 °C te verlagen wordt minstens 4% energie bespaard.
• De boilertemperatuur tot 60 °C verlagen, levert energiebesparing op.
• Wassen op lage temperatuur is energiezuinig.
• De was ophangen en laten drogen in plaats van het te drogen in een droger helpt de uitstoot van CO² verminderen.
• Koken met het deksel op de pan levert energiebesparing op.
   

Wat is vrijwillige koolstofcompensatie?

In navolging van het protocol van Kyoto werd een mechanisme ontwikkeld voor hen die op vrijwillige basis de CO²-uitstoot die zij niet kunnen voorkomen willen 'compenseren'.

• De koolstofcompensatie is een vrijwillige en verantwoorde aanpak die blijk geeft van burgerzin.
• Personen, ondernemingen en verenigingen kunnen hun eigen CO² uitstoot compenseren die door bepaalde activiteiten wordt gegenereerd: vervoer, verwarming, energieproductie enz.
• De koolstofcompensatie is geen 'gewetensaankoop'. Het moet de laatste stap zijn in een beleid voor beperking van de uitstoot van broeikasgassen aan de bron.
• De koolstofcompensatie bestaat uit de financiering van een project in een ontwikkelingsland, met een bedrag dat overeenkomt met de uitstoot van broeikasgassen die men niet kan vermijden.
• Dit mechanisme is gebaseerd op het concept van 'geografische neutraliteit': een bepaalde hoeveelheid CO² die wordt uitgestoten op één plaats kan worden 'gecompenseerd' door de beperking van een gelijke hoeveelheid CO² op een andere plaats.

Klimatologische solidariteit®: een visie van geïntegreerde vrijwillige compensatie

Buiten de milieudimensie stelt CO²Solidaire voor om de koolstofcompensatie te integreren in het MVO-beleid van een organisatie, op basis van het principe van de klimatologische solidariteit. Deze combineert twee elkaar aanvullende en onverbrekelijke aanpakken:

• De beperking van de uitstoot van broeikasgassen in het Noorden, op grond van de historische verantwoordelijkheid van geïndustrialiseerde landen in de klimaatveranderingen.
• Begeleiding van de bevolkingen van de zuidelijke landen in hun strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zij zijn namelijk het meest kwetsbaar en het minst verantwoordelijk. Het gaat erom de levensomstandigheden van deze mensen te verbeteren, zonder de klimaatontregeling te verergeren.

Voor CO²Solidaire moet de CO² compensatie aan dit principe gekoppeld worden. Dit gaat dus verder dan enkel de milieudimensie.

Voor meer informatie over compensatie en klimatologische solidariteit: www.co2solidaire.org.

Bereken uw CO² utstoot en compenseer als u wenst

De Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) maakte in haar rapport 'Klimaatverandering 2007' duidelijk dat de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer moet worden teruggebracht om de wereldwijde temperatuurstijging tegen 2100 tot 2° C te beperken. Om dat doel te bereiken, moet elke persoon niet meer dan 1 à 2 ton CO² per jaar uitstoten.

Op dit moment wordt er in de EU jaarlijks en per persoon gemiddeld meer dan 5 keer zo veel CO² uitgestoten.

Project voor de verspreiding van verbeterde ovens in Cambodja

In Cambodja, een land dat 137^e staat op 180 in termen van HDI, dekt hout meer dan 80% van de energiebehoefte. Het wordt met name in stedelijke en landelijke gebieden gebruikt voor het bereiden van voedingsmiddelen, de productie van palmsuiker,...  Het intensieve gebruik van hout bedreigt de bossen en de biodiversiteit. Het heeft directe invloed op de gezondheid van de inwoners en met name die van de vrouwen (long- en oogaandoeningen, door de schadelijke rook).

Op basis van deze constateringen ontwikkelde GERES in 2001 een verbeterd model oven voor huishoudelijk gebruik, de New Laos Stove (NLS), waarmee tot 25% houtskool kan worden bespaard in verhouding tot de traditioneel gebruikte ovens. In 2002 lanceerde GERES de massale verspreiding van de NLS. Dankzij de CO²-financiering wordt het NLS project het 1^e project ter wereld voor de verspreiding van verbeterde ovens dat koolstofkrediet genereert.

Door de locale productie van de ovens te structuren en te professionaliseren kenmerkt het project zich door zijn complete integratie in de Cambodjaanse economie. 

Doelstellingen van het project
Strijd tegen de ontbossing en energie-tekorten en verbetering van de levensomstandigheden van de lokale bevolking:

• Beperking van het gebruik van brandhout,
• Bescherming van het bos, het ecosysteem en de biodiversiteit,
• Bescherming van het klimaat door de CO² uitstoot te beperken,
• Beperking van de gezondheidsrisico's door schadelijke rook,
• Beperking van de energieuitgaven van de huishoudens,
• Begeleiding van het nationale milieubeleid.

Een ontwikkelingsproject met internationale erkenning
Dit project heeft 4 internationale onderscheidingen ontvangen:

• Prijs ASHDEN 2006,
• US EPA 2007,
• U.E. Energy Globe 2008,
• PCIA (Partnership for Clean Indoor Air) Award - Global Leadership 2011.

Het project in cijfers

• 1.600.000 verbeterde ovens verspreid in bijna 18 provincies,
• 360.000 betrokken huishoudens > 50% van de stedelijke bevolking in Cambodja,
• 41 lokale productiecentra,
• 5.000 ha bos gered,
• 1.500.000 ton CO² voorkomen tussen 2003 en 2011.